ZAPISY NA BADANIA ODBYWAJĄ SIĘ W REJESTRACJI PRZYCHODNI SPECJALISTYCZNEJ DLA DOROSŁYCH
GASTROSKOPIA – wymagane jest skierowanie do Pracowni Endoskopowej.
KOLONOSKOPIA – wymagane jest skierowanie do szpitala (Oddział Chirurgii Ogólnej) lub do Pracowni Endoskopowej.
Gastroskopia w ramach NFZ odbywa się w znieczuleniu miejscowym, natomiast kolonoskopia bez znieczulenia. Pacjent ma możliwość wykonania obu badań
w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (anestezjologicznym).
INFORMACJE DLA PACJENTA: GASTROSKOPIA
Co to jest gastroskopia?
To badanie początkowego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka i dwunastnicy), które pozwala ocenić jego stan i zlokalizować ewentualne zmiany chorobowe. Przeprowadza się je przy użyciu endoskopu, czyli elastycznej rurki z torami wizyjnymi, dzięki którym obraz z wnętrza przewodu wyświetlany jest bezpośrednio na ekranie monitora obserwowanego przez lekarza.
Wskazania do badania
Powodami skierowania na gastroskopię są zwykle następujące, powtarzające się lub utrzymujące przez dłuższy czas, objawy:
– zgaga,
– problemy z przełykaniem,
– bóle w nadbrzuszu,
– wymioty (szczególnie z krwią),
– odbijanie się,
– nudności
– smoliste stolce,
– uczucie pełności.
Dotyczy to zwłaszcza osób po 45. roku życia, które obserwują u siebie zaburzenia łaknienia, spadek masy ciała lub mają stwierdzoną anemię.
Cel badania
Gastroskopię wykonuje się, by odkryć zmiany nowotworowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, zdiagnozować choroby wrzodowe i przełyk Barretta. Badanie wykonuje się również przed zabiegami operacyjnymi lub w diagnostyce celiakii. Podczas gastroskopii można wykryć obecność bakterii Helicobacter pylori, odpowiedzialnej za stany zapalne żołądka, a także wykonać biopsje, pobierając wycinek zmienionych chorobowo tkanek do diagnostyki histopatologicznej. Endoskop pozwala też na wykonanie drobnych zabiegów, m.in. poszerzenia zwężonego przewodu pokarmowego, usunięcia polipów czy zatamowania krwawienia wewnętrznego.
Badanie nie może być wykonane bez pisemnej zgody pacjenta.
Jak się przygotować?
Na około sześć godzin przed badaniem nie należy nic jeść, palić papierosów i żuć gumy, a na cztery godziny przed gastroskopią – nic pić. Jeżeli pacjent przyjmuje jakieś leki na stałe, powinien wziąć je rano popijając niewielką ilością wody. Uwaga! O przyjmowanych lekach należy poinformować lekarza. Przed gastroskopią należy wyjąć protezę zębową, a pacjenci z grupy ryzyka, m.in. po zapaleniu wsierdzia czy z obniżoną liczbą białych krwinek, mogą mieć podany antybiotyk. Decyduje o tym lekarz przeprowadzający badanie.
Do wykonania zabiegu potrzebne jest skierowanie. Może być od lekarza specjalisty lub lekarza pierwszego kontaktu.
Odczucia po badaniu
Przez dwie godziny po gastroskopii nie należy nić jeść, pić, ani palić papierosów. Mogą pojawić się wzdęcia, odbijanie i uczucie pełności, a także ból gardła po wprowadzeniu rurki do przełyku. Jeśli badanie wykonano w znieczuleniu ogólnym, nie można prowadzić pojazdów przez kilka godzin.
Jakie są przeciwwskazania?
Choć jest to badanie inwazyjne, to mało obciążające i krótkotrwałe. Istnieją jednak nieliczne ograniczenie wykonywania gastroskopii. Są to: świeże zawały serca, silna arytmia, niewydolność krążeniowa i oddechowa oraz tzw. ostry brzuch (np. zapalenie otrzewnej). Przeciwwskazaniem mogą być także: tętniak aorty, niewyrównana koagulopatia, niedawno wykonana operacja jamy brzusznej.
Możliwe powikłania
Zdarzają się one bardzo rzadko. Najgroźniejsze jest przedziurawienie ściany przewodu pokarmowego lub pojawienie się krwawienia. W takich wypadkach od razu podejmowana jest interwencja chirurgiczna. Powodem do pilnego kontaktu z lekarzem jest też pojawienie się kilka godzin po badaniu silnych bólów brzucha lub czarnego stolca.
INFORMACJE DLA PACJENTA: KOLONOSKOPIA
Co to jest kolonoskopia?
To badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, które umożliwia obejrzenie śluzówki jelita grubego oraz końcówki jelita cienkiego. Pozwala ono ocenić ich stan i zdiagnozować ewentualne zmiany chorobowe. Podczas kolonoskopii wprowadza się doodbytniczo giętką rurkę zakończoną kamerą, będącą też źródłem światła. Dzięki temu gastroenterolog lub inny uprawniony do wykonania badania lekarz może obejrzeć wnętrze jelita.
Wskazania do badania
Profilaktycznie kolonoskopii powinny poddawać się wszystkie osoby po 50. roku życia oraz młodsi, u których w rodzinie występują choroby nowotworowe przewodu pokarmowego. Wskazaniem do wykonania badanie są też:
– nasilone biegunki i zaparcia o niezidentyfikowanej przyczynie,
– zespół jelita drażliwego
– ból podczas wypróżniania
– krwawienie z odbytu, krew w stolcu
– nagła utrata masy ciała bez wyraźniej przyczyny
– anemia
– choroby zapalne jelit i uchyłki jelita grubego
– choroba Leśniowskiego-Crohna.
Cel badania
Kolonoskopię wykonuje się profilaktycznie, by odkryć zmiany nowotworowe jelita grubego w jak najwcześniejszym stadium, owrzodzenia śluzówki i polipy. Badanie przeprowadza się także przed i po niektórych zabiegach chirurgicznych. Podobnie jak w wypadku gastroskopii także podczas kolonoskopii można wykonać biopsję, pobierając do badania histopatologicznego wycinek jelita, usunąć istniejące polipy (za pomocą koagulacji), zahamować krwawienia (preparatami obliterującymi lub poprzez koagulację), usunąć ciała obce z dolnego odcinka przewodu pokarmowego oraz poszerzyć zwężenia jelita grubego i zmniejszyć ciśnienie w okrężnicy.
Jak się przygotować?
Jelito grube musi być dokładnie wyczyszczone przed kolonoskopią. Jeśli tak nie jest, badanie może zostać przełożone. Nieoczyszczone jelito to też jeden z powodów powikłań po badaniu. Przygotowanie do kolonoskopii polega na piciu specjalnych preparatów czyszczących jelito grube oraz stosowaniu diety. Podczas przygotowania większość leków może być zażywana jak dotychczas, należy jednak poinformować o nich lekarza, szczególnie jeżeli jest to aspiryna, insulina lub leki wpływające na rozrzedzenie krwi.
Na trzy dni przed badaniem należy wyeliminować z menu pokarmy zawierających drobne pestki i ziarna (m.in. winogrona, kiwi, truskawki, maliny, arbuzy, jagody, pomidory czy pieczywo z ziarenkami). Unikać sałaty, kapusty oraz maku, a także tabletek zawierających żelazo. Na 6-8 godzin przed rozpoczęciem oczyszczania jelit pacjent powinien zjeść mały, lekkostrawny posiłek.
Preparat czyszczący wykupuje się w aptece na podstawie otrzymanej wcześniej recepty. Zasadą jest, żeby lek przyjąć w dwóch dawkach, w odstępie kilku godzin. Nie należy stosować leków przeciwbiegunkowych w czasie i po oczyszczaniu jelit. Picie płynów trzeba zakończyć najpóźniej na 2 godziny przed badaniem. W razie nudności pomaga spowolnienie tempa wypijanych płynów.
Do wykonania zabiegu potrzebne jest skierowanie. Może być od lekarza specjalisty lub lekarza pierwszego kontaktu.
Odczucia po badaniu
Zwykle kolonoskopia jest dobrze tolerowana przez pacjentów, ale może pojawić się uczucie parcia, wzdęcia, kolka lub skurcze, które powinny minąć po oddaniu gazów. Już tego samego dnia można wrócić do normalnego odżywiania się i aktywności. Jeśli zabieg wykonywany był w znieczuleniu ogólnym, pacjent pozostaje 1-2 godziny na obserwacji i nie może samodzielnie prowadzić pojazdów. Jeżeli podczas badania wykryto zmiany, lekarz poinformuje o dalszym przebiegu leczenia. Kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, dlatego w jego trakcie może dojść do podrażnienia jelita i utrzymującej się kilka dni biegunki (może być ona tez związana z przyjęciem leku przeczyszczającego).
Jakie są przeciwwskazania?
Tak jak każde badanie, kolonoskopia również ma swoje ograniczenia. Nie wykonuje się jej w przypadku, kiedy pacjent ma tętniaka aorty, niedawno przebył zawał serca, ma zator płucny lub ciężkie zapalenie jelita, jego mechaniczną niedrożność lub podejrzenie perforacji. Przeciwwskazaniem jest także II i III trymestr ciąży.
Możliwe powikłania
Komplikacje po kolonoskopii są rzadkie, jednakże mogą wystąpić. Należą do nich: krwawienie z miejsca biopsji lub polipektomii oraz perforacja jelita. Przebicie jelita może wymagać zabiegu operacyjnego. Bardzo rzadko pojawiają się objawy uboczne po podaniu znieczulenia. Również w miejscu wkłucia do żyły może powstać bolesne zgrubienie. Dolegliwości złagodzą ciepłe, wilgotne okłady. W przypadku, gdy występują objawy takie jak: ból brzucha, gorączka, dreszcze lub krwawienie z odbytu w ilości większej niż pół szklanki, należy skontaktować się niezwłocznie z lekarzem. Lekkie krwawienia z odbytu mogą trwać do kilku dni po badaniu.
ZAPISY DO PRACOWNI ENDOSKOPOWEJ
Czynna w dni robocze w godzinach:
poniedziałek i środa: 8:00 – 15:00
wtorek – czwartek: 9.00 – 15.00
☎️ Rejestracja: 22 76 33 200
POŁOŻENIE
Budynek Główny Szpitala, I piętro
